"Bir Yüzü Esmer" Hakkında

Bir Yüzü Esmer Şiirler ve Vildan Coşkun

“Bir Yüzü Esmer”, şair Vildan Poyraz Coşkun’un 2013 yılında çıkardığı Mor İklim isimli şiir kitabından sonra çıkardığı ikinci şiir kitabı… KDY yayınlarından çıkan bu kitapta 52 şiir bulunmakta ve kitap 94 sahifeden oluşmakta. Ayrıca kitabın sonunda Kelamıkibar diye birkaç sahifelik ayrı bir bölüm var.

Kitabın kelamıkibar bölümündeki şiir tarifi hemen ilgimizi çekiyor.

“Şiir, kural tanımayan aynı zamanda kıvrak zekâlı beyinlerin yaptığı egzersizlerdir. (s.86)” diyor şair. Katılmamak elde değil.

Şaire göre kalemi onun en sadık yoldaşıdır. Bunu da yine aynı bölümdeki “İşini en iyi yapan kalemim, ben düşünür söylerim o dinlediğini yazar” (s:93)sözlerinden anlıyoruz.

Bir Yüzü Esmer’deki şiirlerin genelinde esmer bir hüzün hâkim desek abartmış olmayız. Kitabın tanıtımında da belirtildiği gibi “mutluluk kırıntılı şiirlerin yanında, uzunçalar bir sızıyı yüklenen şiirler” kitaba esmer bir hüzün rengi vermiş. Hatta tanıtım yazısında bu durum şöyle izah edilmiş:

“Bir yüzü esmer”, şiirin hüznünü taşıyan öteki yüzü. Adına Afrika desen de Asya desen de esmerliği yazgı, insanlığın üveylik hâli. “Her şiir bir gün ağıta dönüşecektir.” Borges'in dediği gibi kaçınılmaz sonun öncesi bir esmerlik.”

Kitabın ilk şiiri olan Kayıp Yakamoz bu esmer hüznün ilk sesi gibi: “İşgale uğrayan uzun bir gece / Ardından tan vakti” ve “sevmemek lazımmış / ölümden başkasını / vesselam. (s:5) ”

Bu hüzün; Yol Düşleri’nde: “sükût varsa kızgın hançeri soğutmak da var / gece eşkıyalığının uzağında kalmak da” (s:6),

Muamma ’da: “damla damla taşıyoruz yalnızlığı / soğuk suların arzulu kucağında” (s:9)şiirlerinde de hâkim duygu olarak işlenmiş.

Aşka dair de çok şey söylemiş Vildan Coşkun şiirlerinde…

İş Bu Hal’de: “Ne zaman unutsam kendimi / ay ışığı dolu gülüşler bırakıyor yar.” (s:23),

Yasaklı Kiraz Ağacı’nda: “cemreler düşüveriyor kalemlerden / coşuveriyor aşk / en masum hâliyle önce yürekte / ardından mısralarda.” (s:25),

Yaşamak ’ta: “payıma düşen söz söylesin / aşk düştü bir kere sazın diline” (s:27) mısralarında olduğu gibi.

Şair, bir kadın olarak şiirlerinde de kadın duyarlılığını okuyucusuna hissettirmeyi başarmış durumda. Bir anne olarak Dışarıda Atan Kalbim’de şöyle seslenir oğlu Poyraz’a: “işte senin dünyan Poyraz’ım/ biz kalemimizle inşa ettik/ düşmeyesin diye tüm korkulukları/ akıl savaşındasın artık/ bilesin ki ardında her daim/ anne ve baban olacak senin”. (s:45)

Şair sadece kendi ekseninde şiir yazmaz. Kitapta sosyal duyarlılıkla yazılmış ve hüznün en koyu esmerliği le bizleri yüzleştirecek şiirler de var. Halep’te:

“yetmiyor ağıtlara dualar / akar belalar en irisinden” (s:30) mısraları aslında buradaki zulmü en acı şekilde özetliyor.

Öte Kavim’de 15 Temmuz gecesi sokaklara taşan vatan sevdasını sanırım “her bir sevdalının ay yıldız düştü / kızgın buğulu gözlerine” (s:33) mısralarından daha güzel anlatamazdık.

Ulucanlar’da nasıl da resmetmiş şair, zamanın ifşa ettiği zulümleri: “geçmiş zaman/ sıradan ama/ hınçla örülmüş duvarlar/ yaşanacakları saklasın diye/ şimdi ifşa zamanı/…/bizlere bir işaret bırakmanın telaşıyla/ suçsuzluğunu haykırmak ister/ tırnaklarıyla duvarları kazıyanlar” (s: 58-61)

Gün Kara’da şair unutulan Soma’yı hatırlatır bize: “hüzün perde perde aralanıyor Soma’da/ ekmek kavgasının son günü/ ağaran gün bile karanlık bugün.” (s:64) mısralarında.

Şair sadece dünyalık şeylere söylemez şiirlerini. Onun dervişane bir üslupla, ötelere dair söylediği şiirleri de vardır. Tutunmak Gerek’te: “yandıkça korlanacak çileli ömür/ hak yolunda sualsiz abid gerek/ bitmiş bir günün akşamından sabaha/ teslimiyetle eğilip secdeye varmak gaye/ Yunus’un yolundan geçip hû’ya divane”. (s:53) mısralarında olduğu gibi.

Bir Yüzü Esmer’deki şiirlerin genelinde “hayatın içindeki zorlukların insan ruhunda açtığı gediklere” dikkat çekilmiş. Bu yönüyle rahatlıkla diyebiliriz ki Vildan Poyraz Coşkun’un bu kitabının konusu da, teması da, muhatabı da insandır.

Şairimize bu güzel eseri edebiyatımıza kazandırdığı için çok teşekkür ediyor, bu yolda kendisine başarılar diliyoruz.

Halit Yıldırım

Milat Gazetesi

22 Eylül 2022